სტატია იმპერიის ჯარს შელეწილი ხალდე, ანუ ამბავი ვერგატეხილი სვანური სოფლისა

[მარიამი]

1875 წლის მაისში ბალსზემო სვანეთში მიწების აღწერა დაიწყეს და გადასახადები დააწესეს. ადგილობრივებისგან საძოვრების ხაზინისთვის გადაცემაც მოითხოვეს და დაბეგვრის მიზნით მსხვილფეხა პირუტყვიც აღწერეს.
ამან დიდი უკმაყოფილება გამოიწვია სვანეთში, რაც ჯერ მღელვარებაში, ბოლოს კი აჯანყებაში გადაიზარდა. 1875 წლის ივლისში ბალსზემო სვანეთის მკვიდრმა 2 ათასამდე შეიარაღებულმა მამაკაცმა შალიანის ხატზე სვანური წესით დაიფიცა – თუ მეფის რუსეთი უკან არ დაიხევს, სისხლის უკანასკნელ წვეთამდე ვიბრძოლებთო.
კვირიკეს სალოცავთან შეკრებილი სვანებისთვის ყასბულათ შერვაშიძეს ასე მიუმართავს:

„ჩემზე მოხუცნი ურევია ამ ყრილობას და ისინი ჩემზე უკეთ იტყვიან, რომ ვისაც ჩვენი დამონება და ხელში ჩაგდება მოუნდომებია, ყველანი ჩვენი მსხვერპლნი გამხდარან. სვანეთის სალოცავმა გვაშოროს, რომ თოფი და ხანჯალი დაგვჭირდეს ახლაც. ხმა დადის, ჩვენი მიწების დაბეგვრა უნდათო. თუ ეს მართალი გამოდგა, მაშინ სიცოცხლის პირი არა გვაქვს და მუდამ წვალებას ის გვირჩევნია, ერთ დღეს გავთავდეთ!“
სვანები თავდაპირველად შეეცადნენ თოფ-ხანჯლის გარეშე, უსისხლოდ მოეგვარებინათ საქმე და გუბერნატორთან მოსალაპარაკებლად წარმომადგენლები გაგზავნეს. მაგრამ ჯანყის 13 მოთავე ქუთაისში ჩასვლისთანავე დააპატიმრეს, ხოლო სამზე ძებნა გამოაცხადეს. ძებნილებიდან ორნი — ომარ გასვიანი და ჩაგელ ჯოხაძე ხალდელები იყვნენ.
ძებნილების დასაპატიმრებლად და ურჩთა დასასჯელად დიდი ჯარი მიადგა ქვემო სვანეთის კარიბჭეს. ლეჩხუმის მაზრის უფროსმა გრინევსკიმ მოლაპარაკება გადაწყვიტა სვანებთან და ჯერ სოფელ ლალხორში მივიდა მხლებლებთან ერთად, მერე კი ბეჩოში. ხელისუფლების წარმომადგენლებმა აჯანყებულებს პირობა მისცეს, მთავრობა არც ახალ გადასახადებს შემოიღებს და არც სამხედრო ვალდებულებს დაგაკისრებთო.
დაპირებამ გაჭრა და აჯანყებულებმა გზა მისცეს ხელისუფალთ, მაგრამ ამ უკანასკნელებმა მოლაპარაკების პირობები „დაივიწყეს“ და ბუნტის...

პოსტის სანახავად უნდა იყოთ რეგისტრირებული ფორუმში გაიარეთ ავტორიზაცია ან დარეგისტრირდით ფორუმში,.